Uit de kindermond: Mag ik daar spelen?
Waar ben ik nu beland? Zoveel dingen te zien, even dicht bij papa om te bekomen… Oef, hij kan hier nog even zitten. Nu ben ik wel klaar om op verkenning te gaan. Daar zijn ze precies aan het bouwen met dozen. Dat is me iets te druk, gelukkig blijven ze achter die lage kast. Aan de andere kant van de ruimte zie ik allemaal kussens liggen. Hé, daar brandt hetzelfde nachtlampje als in mijn kamer. Dat ligt wel zalig.. Tiens, ik zie daar iets glinsteren op de vloer. Waar zou dat van komen? Zijn het die ronde blinkende schijven? Even kijken. Wat fijn dat ik hier even ongestoord kan onderzoeken. Oh! Ik zie Manou buiten de poppen wassen. Snel naar buiten.
In de binnenruimte richt ik regelmatig een aparte speelzone of speelhoek in (bv: speeltent, speelmat, poppenhoek, leeszetel, bouwtafel, snoezelhoek, muziekhoek, knutselhoek, keukentje, winkeltje, …).
In de buitenruimte richt ik regelmatig een aparte speelzone of speelhoek in (bv: klimhoek, groentetuintje, zandbak, waterhoek, fietsparcours, keukentje, leesplekje, muziekhoek,…)
Er is binnen en buiten een zone voorzien voor de kinderen die nog niet kunnen lopen of kruipen. Ze kunnen hier ongestoord vrij bewegen, rollen of liggen.
Er is voldoende ruimte voor de kinderen om zich fysiek uit te uitleven en grote bewegingen te maken zonder de andere kinderen te storen.
Er is een plekje voorzien waar de kinderen die daar nood aan hebben tot rust kunnen komen. (vb; tentje, leeshoek, snoezelplek, zetel,…).
Er is meubilair en speelgoed op maat en ooghoogte van de kinderen.
Ik kruip regelmatig rond op mijn knieën om de ruimte vanuit het perspectief van de kinderen te zien.
Het is voor de kinderen duidelijk wat ze waar kunnen doen en vinden.
Elk plekje wordt optimaal benut. ‘Wil je met de loopfiets spelen Ann-Sophie? Prima, ga maar in de gang fietsen. Je weet het, niet voorbij de deur, want anders kan ik je niet van hieruit zien.’
De speelhoek(jes) of zones zijn afgebakend. Dit kan bv door een mat of een lage kast te plaatsen.
Ik zorg ervoor dat op plaatsen waar de kinderen of ikzelf veel door moeten geen speelzones zijn.
Wanneer ik merk dat de kinderen interesse hebben in bepaald speelgoed of spelvorm dan probeer ik samen met hen hiervoor plaats te maken.
De sfeer en inrichting van mijn ruimte komt overeen met mijn pedagogische visie.
De kinderen kunnen het spelmateriaal zelf nemen uit de bakken, laden of kasten.
Ik pas mijn verlichting aan aan het moment van de dag. Ik maak gebruik van sfeerlampjes, ik dim soms het licht of ik verduister de ruimte wanneer dit past bij een speelactiviteit.
We beperken de decoratie die we ophangen in de opvang. Ze hangt op kindhoogte, is ingelijst of hangt op één speciale wand voor decoraties.
Ik vraag aan de ouders hoe we de kinderen meer een thuisgevoel kunnen geven en welke voorwerpen voor hen vertrouwd zijn. Ik heb hierbij aandacht voor diversiteit.
Download je resultaat0-5 punten
Je kinderopvang is niet zo goed ingericht waardoor de kinderen te weinig speelkansen krijgen en geen rust vinden. Waarschijnlijk heb je nog niet de tijd gehad om hier over na te denken. Goed ingerichte ruimte(s) hebben veel voordelen voor zowel de kinderen als jezelf en hoeven niet veel te kosten. Stel een stappenplan op om je inrichting te verbeteren. Denk goed na wat je eerst wil en kan aanpakken. Lees hieronder zeker de 10 voordelen van een goede inrichting.
6-14 punten
De inrichting van je ruimte(s) is voldoende. Je hebt een aantal speelzones of hoeken maar er is zeker nog ruimte voor verbetering. Denk na wat je wil en kan verbeteren en stel een stappenplan op. De kinderen zullen zich nog veiliger voelen en nog meer, beter en geconcentreerder kunnen spelen.
14-17 punten
Je hebt heel goed nagedacht over de inrichting van je ruimte(s). De kinderen voelen zich hier thuis en veilig. Er is een goede sfeer, de kinderen kunnen verschillende soorten ervaringen opdoen en zelfstandig op ontdekking gaan. Probeer de punten waar je ‘nee’ op antwoordde te verbeteren en je opvang wordt de perfecte speelomgeving voor kinderen.
10 voordelen van een goed doordachte inrichting met speelzones
1. Je inrichting zegt iets over de manier waarop je kijkt naar kinderen, de begeleidersstijl die je nastreeft en de plaats die je aan ouders geeft in je opvang. Door (elementen van) je visie en waarden te vertalen naar je inrichting krijgen ouders van bij het eerste bezoek een idee waar je opvang voor staat. Door aan ouders te vragen hoe je hun kind een thuisgevoel kan geven, zullen ouders en kinderen zich welkom voelen en dit bevordert natuurlijk een open communicatie en het welbevinden van iedereen.
2. Door duidelijk toe te lichten hoe kinderen hun weg kunnen vinden en welk gedrag er op een bepaalde plaats van hen verwacht wordt creëer je rust, duidelijkheid en veiligheid. Ook voor jou als kinderbegeleider is het makkelijker om grenzen te stellen omdat duidelijk is wat wel en wat niet kan.
3. Door je ruimte doordacht in te richten en zones af te bakenen, is er meer variatie in de activiteiten maar ook in de manier waarop de kinderen samen spelen of met elkaar omgaan. Door plaats te voorzien voor verschillende soorten spel (rustig, individueel, fantasie, motorisch of groepsspel, ….) leren de kinderen in verschillende situaties met elkaar om te gaan en rekening te houden. Hierdoor groeien hun sociale vaardigheden.
4. Door je ruimte optimaal in te richten stimuleer je de zelfstandigheid van de kinderen. De kinderen weten wat er allemaal is, waar het staat, hoe je het gebruikt en hoe je het neemt en opruimt. Hoe zelfstandiger de kinderen zijn, hoe vlotter de organisatie verloopt en hoe meer ruimte je zelf hebt als kinderbegeleider om andere dingen te doen.
5. Door verschillende speelzones in te richten kunnen kinderen kiezen met wie, waarmee, met hoeveel en hoe lang ze met iets spelen. Door diverse kleine opbergmeubelen te plaatsen, verspreid over ruimte, kunnen en moeten de kinderen zelfstandig keuzes maken. Dit versterkt hun gevoel van vrijheid en autonomie.
6. Door in je inrichting gebruik te maken van herkenbare voorwerpen uit hun thuiscontext voelt de omgeving voor de kinderen vertrouwd en veilig aan. De ruimte wordt een stukje van hen en is niet meer van iedereen. Ze voelen zich meer ‘thuis’ en krijgen het gevoel ergens bij te horen. Dit is goed voor het ontwikkelen van een positieve identiteit. Door de kinderen te betrekken bij het inrichten van de ruimte of hoeken voelen ze zich gehoord en gezien, wat bijdraagt tot een gevoel van eigenwaarde. De ruimte zal voor hen meer ‘eigen’ aanvoelen.
7. Door gebruik te maken van flexibel en verplaatsbaar meubilair en afbakeningsmateriaal, stimuleer je de ondernemingsdrang van de kinderen. Kinderen hebben natuurlijk regelmaat, structuur en voorspelbaarheid nodig, maar ook de flexibiliteit om dingen te verplaatsen, weg te zetten of aan te passen en te gebruiken voor andere doeleinden. Ook als kinderbegeleider kan je meer ruimte maken door bijvoorbeeld de tafels weg te zetten of een kast te verplaatsen.
8. Een goed ingerichte ruimte werkt stimulerend en inspirerend op de kinderen en zet hen aan tot exploratie. Er is plaats voor actie maar ook voor rust. Elk kind vindt er uitdaging en kan zijn eigen talenten en interesses ontdekken. Kinderen worden minder gestoord en kunnen zich zo beter concentreren op hun spel. Hierdoor kunnen ze dieper en intenser spelen, leren en ontwikkelen.
9. Door bewuste keuzes te maken in de (zachte) kleuren, verlichting, decoratie, meubilair en (natuurlijke) materialen creëer je een rustige omgeving en vermijd je dat de kinderen overprikkeld raken. Dit draagt bij tot een gevoel van rust voor zowel de kinderen, kinderbegeleidsters en de ouders.
10. Door de natuur binnen te brengen in je opvang en ook buiten speelplekken in te richten wakker je de nieuwsgierigheid van de kinderen aan voor fysieke en natuurfenomenen. Kinderen zijn van nature gefascineerd door licht, kleur, reflectie, geluid en beweging en de wereld van natuurkunde en chemie. Door hen hiermee in contact te brengen wakker je hun ecologisch bewustzijn aan. Ze begrijpen beter hoe de wereld rondom hen in elkaar zit, voelen zich er mee verbonden en krijgen er meer respect voor.
Meer lezen
Website met toolbox, voorbeelden, tips: ruimtenmaken.nl
Boek: Ruimten maken voor nul tot vier jaar (van Liempd & Hoekstra, Uitgeverij SWP: 2011)
Handleiding voor afstemming van accommodaties in de kinderopvang op de pedagogische visie
